• 01 Ocak 2020
  

Paylaş:

23/03/2011 TOLEYIS EFFAT Seminerine Katıldı

“EFFAT Sektörlerinde Güvencesiz Çalışmayla Mücadele Edebilmek İçin Toplu Sözleşme Koordinasyonunun Güçlendirilmesi” Konulu Seminer Gerçekleştirildi16–18 Mart 2011 tarihleri arasında, Avrupa Sendikalar Enstitüsü (ETUI) ve Avrupa Yiyecek, Tarım ve Turizm Sendikaları Federasyonu (EFFAT) tarafından, “EFFAT Sektörlerinde Güvencesiz Çalışmayla Mücadele Edebilmek İçin Toplu Sözleşme Koordinasyonun Güçlendirilmesi” konulu seminer Portekiz’de gerçekleştirildi. 13 Avrupa Birliği üyesi ve üye adayı ülkeden sendika temsilcilerinin katıldığı seminere TOLEYIS adına Uluslararası İlişkiler Uzman Yardımcısı Canan ÖZCAN ve Ataköy Otelcilik A.Ş. Sheraton Oteli çalışanı sendikamız üyesi Zeynep GÜVELİ katıldı. Farklı sektörlerde güvencesiz çalışmayla mücadele etmek için hangi stratejilerin kullanılabileceğinin tartışıldığı seminerde, katılımcılar kendi ülkelerinde sektörel ve işyeri seviyesinde güvencesiz çalışmayla nasıl mücadele ettiklerine dair tecrübelerini paylaşma imkanını da elde ettiler. Seminerde, yetersiz ücret ve gelir seviyesi, toplu sözleşmeden yararlanamama, sendika üyesi olamama, iş güvencesinin olmaması ve sosyal güvenliksiz çalışma gibi durumlarla ilişkilendirilen “güvencesiz çalışma” koşullarından en çok da kadınların, gençlerin ve göçmenlerin zarar gördüğü vurgulandı. Ayrıca bu çeşit çalışmanın belirli süreli sözleşme, mevsimlik iş sözleşmesi gibi sözleşme türleriyle kurulduğu ifade edildi.

Seminerde ayrıca sendikamızı temsil eden Canan Özcan da bir sunum yaparak Türkiye’deki sendikalı olma koşullarından ve bu konudaki yasa maddelerinden bahsetme imkanı buldu. Özcan, sunumunda, bir sendikanın toplu sözleşme yapma yetkisi alabilmek için bulunduğu iş kolunda yüzde on barajını geçmek ve ayrıca işyerinde çalışan bütün işçilerin yarısından bir fazlasını örgütlemek zorunda olduğuna ve bu bakımdan sendikaların önünde aşmaları gereken iki tane baraj olduğuna dikkat çekti. Ayrıca Türkiye’de sendikaların sadece işyeri ve işletme düzeyinde toplu sözleşme yetkisi varken işkolunda örgütlenmek zorunda olduklarını da söyleyerek Türkiye’de sendikaların karşılaştığı zorlukları katılımcılarla paylaşmıştır.Avusturya, Bulgaristan, Hırvatistan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Almanya, Macaristan, İtalya, İspanya, İsveç, Hollanda, Fransa ve Türkiye’den sendika temsilcilerinin katıldığı seminerde üzerinde uzlaşmaya varılan temel noktalar ve geleceğe dönük olarak alınan kararlar şu şekildedir:Sendikaların Geliştirmesi Tavsiye Edilen Prensipler1)Sözleşme türü fark etmeksizin eşit iş için eşit ücret>2)Gençler, kadınlar, yaşlılar, göçmenler ve diğer savunmasız gruplar için özel tedbirler3)Farklı istihdam modellerine dayanan her türlü ayrımcılığın engellenmesi,4) Suistimal ve hileli durumlara karşı sıfır tolerans: Suç çeteleri, ulaşım ve barınma için aşırı ücretlendirme, yarı köleci iş ilişkileri (pasaporta el koyma gibi)5)Talebe, üretim seviyesine ve ayni ücrete dayanan ücretlendirme sistemlerine karşı sıfır tolerans6)ILO’nun insana yakışır iş ve geçinmeye yetecek kadar maaş prensiplerini referans edinmek7)Geçici işçi çalıştırmak için meşru bir sebebin (üretimde beklenmedik bir değişiklik meydana gelmesi ya da diğer beklenmedik durumlar gibi) temel kriter olarak aranması8)Sürekli görevlerin kalıcı iş sözleşmeleri ile yerine getirilmesiToplu Sözleşme Yoluyla Yapabilecekleri1) Yasal boşlukların ve eksikliklerin düzeltilmesi, zorunlu yasal standartların eklenmesi2)Taşeron işletmenin işçilere sağladığı çalışma koşullarından dolayı asıl işverenin sorumlu olması,3)İşverenlerin, taşeron işçiler de dahil olmak üzere, işçileri ana dillerinde bilgilendirme görevine sahip olması4)Çalışma ajanslarının faaliyetlerini kontrol etmek ve cezalar ile gecikmiş borçların ödenmesini sağlamak amacıyla “Çalışma Ajansı Polisi”nin kurulması için işveren ve (mümkünse) hükümetle müzakere etmek,5)Sektörel seviyede ve mümkünse sektörler arası seviyede asgari ücret belirlenmesi, aksi takdirde asgari şartların sağlanmasını güvence altına almak6)Kalıcı işçi ile güvencesiz işçi çalıştırmanın maliyetlerini eşit hale getirmek ve böylece işverenin güvencesiz işçi çalıştırmak için bir nedene sahip olmamasını sağlamakGüvencesiz Çalışanların Çalışma Koşullarını İyileştirebilmek Amacıyla Sendikaların Kullanabilecekleri Diğer Stratejiler1)Güvencesiz çalışanların örgütlenmesine örgütlenme çalışmaları içerisinde öncelik vermek. Örgütlenmede yeni ve yaratıcı yöntemler belirlemek (topluluk örgütlenmesi, hedef işçi grubu içindeki sendika temsilcilerinin örgütlenmesi, güçlenme ve örgütlü işyeri gibi konseptlerin kullanılması, sadece hizmet modelinin kullanılmaması)2)Kaynakların sınır ötesi şekilde paylaştırılması (özellikle özel ve azimli bir eğitim gerektiren ülkelerde sendikaların kapasitesini artırmak, özel kampanyalar yapmak),3)İmza toplayıp güvencesiz çalışanların zararına olan yasaların değiştirilmesinin mümkün olduğu ülkelerde ulusal düzeyde referandumun bir araç olarak kullanılması4)Toplu sözleşmelerin ülkelerinde bulunan yabancı işçilerin dillerine çevrisinin yapılmasını sağlamak ve bu işçileri toplu sözleşmelerin neden var olduğu ve ne işe yaradığı gibi konularda bilgilendirmekSendikaların Ulusal Hükümetlerden ve Avrupa Birliği’nden Talep Edebilecekleri1)İş ilişkilerinin farklı kategoriler altında parçalanmasını durdurmak (çağrı üzerine çalışma, ajans işi, stajyerlik, mevsimlik çalışma, yarı zamanlı çalışma gibi),2)Güvencesiz çalışanların haklarının korunması, suistimallerin cezalandırılması ve işverenlerin eşit bir zeminde rekabet etmesinin sağlanması için etkili bir ulusal iş gücü teftiş mekanizmasının ve mevzuatın oluşturulması3)Avrupa Birliği direktiflerinin Avrupa Birliği seviyesinde ve ulusal seviyede tam bir revizyondan geçmesini talep etmek,4)Güvencesiz çalıştırmaya karşı kalıcı olarak işçi çalıştırma için teşvikler (istihdam konusunda daha istikrarlı olan şirketlere karşı ilerleyici vergi sistemleri oluşturmak, bu şirketlere daha fazla mali avantaj sağlamak),5)Güvencesiz çalışma koşullarının geliştirilmesi için hükümet tarafından yapılan düzenlemelerden bazı sektörlerin (üniversite, öğretmenlik, kamu sektörü gibi) kapsam dışı bırakılması engellenmeli6)Avrupa Birliği ulusal seviyedeki toplu pazarlık sürecine kemer sıkma paketleri, direktif gönderme gibi yollarla müdahale etmemelidir.7)İstihdamın güvencesiz ve güvenliksiz çalışmayla artırılmaması, iş geliştirme politikaları oluşturulurken sadece kaliteli istihdam modellerinin dikkate alınması8)Güvencesiz işçi çalıştırmayı ya da ucuz iş gücü olan ülkelere kaynakların aktarılmasını özendiren sistemlerde reform yapılması9)Hollanda ve Danimarka örneklerinde de görülen “güvenceli esneklik” sistemlerinin bir başarı gibi gösterilmesinin ve bütün bir Avrupa’da uygulanabileceğinin iddia edilmesinin durdurulması, çünkü bu işe yaramıyor, hatta Hollanda’da bile işe yaramıyor. Danimarka’da da gerginliğe yol açmış durumda çünkü sosyal harcamaların kesilmesine neden oldu. Bu nedenle, “güvenceli esneklik” kavramının sadece esneklik kısmının ön plana çıkmasının engellenmesi ve güvenceli olma kısmının da dengeli bir şekilde ön plana çıkarılması gerekmektedir.Sendikalar Şirketler Düzeyinde Şunları Yapabilir1)Güvencesiz çalışma Avrupa İş Konseyi’nde öncelikli konular arasına yerleştirilmeli2) Güvencesiz işçiler için dengeleme mekanizmaları oluşturulmalıdır.Uygulama Yöntemleri1)Çok yönlü yaklaşım: Avrupa Birliği düzeyinde, ulusal, yerel ve şirket düzeylerinde2)Bütün sektörler için anahtar konumundaki temel talepler üzerinde anlaşmaya varma3)EFFAT üyesi sendikaların toplu sözleşme müzakerecilerinin düzenli bir şekilde bir araya gelmesi ve bu konu hakkında çalışması-EFFAT toplu sözleşme çalışanları ağı4)Asgari düzeyde de olsa alt sektörler (domuz endüstrisi, kümes hayvancılığı endüstrisi, oteller, çikolata gibi) hakkında konuşma şansını yakalamak5)Birbirini anlamak anahtar konumunda olduğu için sendikaların, çalışanlarının ve üyelerinin iletişim kurabilmesi için (farklı dilleri konuşuyorlarsa en azından İngilizce) azami gayret göstermesi6)Avrupa Birliği fonlarının sektörlere özgü ihtiyaçları için kullanılması7)Belli konularda sendikalar arasında daha fazla işbirliği yapılmasıGeliştirilmesi Gereken Öneriler1) EFFAT Avrupa Birliği kurumları ile birlikte güvencesiz çalışma üzerine bir strateji dokümanı geliştirmeli-proje yolunda2)Bir sendika kılavuzu ve savunma aracı olarak “Güvencesiz Çalışma Sözlüğü” oluşturulmalı.3)Avrupa Birliği işçi ve işveren kimliği-İşçi veya işverenin hangi ülkeden geldiği ya da hangi ülkeye gittiği fark etmeksizin onun geçmişte çalıştığı süreç her zaman göz önüne alınır ve korunur (Avrupa Birliği İş Hareketliliği Veri Tabanı). Bu şekilde kimliği olmayan işverenler faaliyette bulunamazlar. Tüm Katılımcılar için Tıklayınız