• 16 Nisan 2021
  

Paylaş:

İşyeri sendika temsilcisi nasıl atanır? Görevleri ve güvencesi nedir?

Atanmaları:

 

Sendikalar, örgütlendikleri işyerlerinde kendilerini temsil edecek temsilcilerini atama yetkisine sahiptir. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu işyerinde temsilci bulundurma hakkını sınırlandırmış olup, bu hakkı sadece yetkili sendikaya tanımıştır. Sendikalar, yetkilerinin kesinleşmesi ile birlikte temsilci tayin etmek hakkını elde eder. Sendikalar tüzüklerinde belirtilen esaslar içerisinde bu hakkı kullanır. Tüzüklerde aksi açık olarak belirtilmedikçe bu yetki yönetim kuruluna aittir.  Sendika tüzüğünde işyeri sendika temsilcisinin seçimle belirlenmesine ilişkin hüküm bulunması hâlinde, seçilen üye temsilci olarak atanır.

 

Temsilci atanabilmek için işyerinde fiilen çalışıyor ve aynı zamanda taraf işçi sendikasının üyesi olmak şarttır.

 

Toplu iş sözleşmesi yapmak üzere yetkisi kesinleşen sendika;

-işyerinde işçi sayısı elliye kadar ise bir,

-elli bir ile yüz arasında ise en çok iki,

-yüz bir ile beş yüz arasında ise en çok üç,

-beş yüz bir ile bin arasında ise en çok dört,

-bin bir ile iki bin arasında ise en çok altı,

-iki binden fazla ise en çok sekiz işyeri sendika temsilcisi atar.

 

Atanan temsilcilerin on beş gün içinde kimlikleri işverene bildirilir. Birden çok temsilci atanan işyerlerindeki temsilcilerden biri baş temsilci olarak görevlendirilebilir. Temsilcilerin görevi, sendikanın yetkisi süresince devam eder.

 

Görevleri:

 

İşyerinde görevli sendika baş temsilcisi ve temsilcileri, görevlerini yerine getirirken işlerini aksatamazlar ve iş disipline aykırı hareket edemezler. İşveren ise temsilcilerinin görevlerini hızlı ve etkin bir biçimde yapmalarına imkan verecek kolaylıkları sağlar.

İşyeri sendika temsilcileri ve baş temsilcisi;

1. İşyeri ile sınırlı olmak kaydı ile işçilerin dileklerini dinlemek ve şikâyetlerini çözümlemek,
2. İşçi ve işveren arasındaki iş birliğini, çalışma barışını ve uyumunu sağlamak,
3. İşçilerin hak ve çıkarlarını gözetmek,
4. İş kanunları ile toplu iş sözleşmelerinde öngörülen çalışma şartlarının uygulanmasına yardımcı olmakla görevlidir.

 

Temsilcilere, Kanunda sayılan bu görevlerine ilave olarak toplu iş sözleşmeleri ile daha kapsamlı görevler verilebilir.  İşyeri sendika temsilcileri işveren ile sendika arasında bir köprü görevi görür. Sendikanın işyerinde bir bakıma eli ve kulağı olan temsilciler çalışmalarında ve davranışlarında örnek olmalıdır. Temsilciler işyerinde iş barışını sağlamada etkin görevler icra ederler; toplu iş sözleşmelerinin uygulamasını izlemek yanında işçiler ile amirleri veya işçiler ile işçiler arasında doğabilecek problemleri çözmeye çalışırlar. Temsilciler tüm gayret ve iyi niyetli çabalarına rağmen çözülemeyen problemleri, zaman kaybına sebebiyet vermeyecek şekilde sendikasına bildirir.

 

 

Güvenceleri:

 

Yürürlükte bulunan 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu “Güvenceler” başlıklı 4. Bölümde; sırasıyla “İşçi kuruluşu yöneticiliğinin güvencesi”, “İşyeri sendika temsilciliğinin güvencesi” ve Sendika özgürlüğünün güvencesi” konularını düzenlemiş bulunmaktadır.

 

“İşyeri sendika temsilciğinin güvencesi” başlıklı 24. Madde gereğince;

 

(1) İşveren, işyeri sendika temsilcilerinin iş sözleşmelerini haklı bir neden olmadıkça ve nedenini yazılı olarak açık ve kesin şekilde belirtmedikçe feshedemez. Fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde, temsilci veya üyesi bulunduğu sendika dava açabilir.

(2) Dava basit yargılama usulüne göre sonuçlandırılır. Mahkemece verilen karar hakkında istinaf yoluna başvurulması hâlinde bölge adliye mahkemesi kesin olarak karar verir.

(3) Temsilcinin işe iadesine karar verilirse fesih geçersiz sayılarak temsilcilik süresini aşmamak kaydıyla fesih tarihi ile kararın kesinleşme tarihi arasındaki ücret ve diğer hakları ödenir. Kararın kesinleşmesinden itibaren altı iş günü içinde temsilcinin işe başvurması şartıyla, altı iş günü içinde işe başlatılmaması hâlinde, iş ilişkisinin devam ettiği kabul edilerek ücreti ve diğer hakları temsilcilik süresince ödenmeye devam edilir. Bu hüküm yeniden temsilciliğe atanma hâlinde de uygulanır.

(4) İşveren, yazılı rızası olmadıkça işyeri sendika temsilcisinin işyerini değiştiremez veya işinde esaslı tarzda değişiklik yapamaz. Aksi hâlde değişiklik geçersiz sayılır.

(5) Bu madde hükümleri işyerinde çalışmaya devam eden yöneticiler hakkında da uygulanır.